Zert (1969)

....................................................

Η προβολή της ταινίας του Jaromil Jires ήταν απαγορευμένη για 20 χρόνια. Το γεγονός αυτό την κάνει σαφώς πιο φορτισμένη. Πάραυτα, δεν αποτέλεσε -προσωπικά- σε καμιά χρονική στιγμή, πολιτικό σχόλιο. Γνωρίζουμε αρκετά για την σχέση του Μίλαν Κούντερα με τις καταστάσεις της εποχής. But art will always lead the way home. Και έτσι πρέπει να είναι. Έχουμε δει κι άλλοτε σκηνές με απόβλητους πρώην καθεστωτικούς να σέρνονται στη λάσπη για να μαζέψουν τα κομμάτια της αξιοπρέπειας των άλλων. Δεν έχουμε δει όμως συχνά σκηνές όπου η βία εξομολογείται την αστοχία της και μάλιστα στο ίδιο το θύμα. Μιλάω για την τελευταία σκηνή μετά την οποία πέφτουν οι τίτλοι τέλους. Από την άλλη έχουμε τα ευαίσθητα σχόλια, με την παρέλαση των στολισμένων αλόγων και του κόσμου στο πανηγύρι, την μπάντα με τους κλασικούς ήχους και το χάσμα καθώς η νέα γενιά προσπαθεί θορυβωδώς να βρεί μέσα στη νύχτα τον εαυτό της.

Το πράσινο σαπούνι

"Η διδασκαλία της χημείας, τα πρώτα χρόνια μετά την ίδρυση του Πανεπιστημίου Αθηνών, γινόταν από τον Ξαβιέρο Λάνδερερ (Xavier Landerer) σε αίθουσα του κτιρίου. Η Χριστιάνα Λυτ στο ημερολόγιό της το 1847, μεταφέρει τις φήμες του αυλικού περιβάλλοντος περί φαντασμάτων στους υπόγειους διαδρόμους των ανακτόρων, όπου βρισκόταν τότε το βασιλικό φαρμακείο και γινόταν η διδασκαλία των φαρμακοποιών. Λεγόταν, μάλιστα, ότι κυκλοφορούσαν όχι μόνο φαντάσματα αλλά και ο ίδιος ο διάβολος, τον οποίο ο Λάνδερερ είδε να τσιγκλάει τους μαθητευόμενους φαρμακοποιούς. "θέλησαν να τον πιάσουν, αλλά στάθηκε αδύνατον γιατί τα χέρια τους γλιστρούσαν πάνω στο σώμα του, σαν να ήταν πασαλειμμένο με σαπούνι πράσινο". Όταν άρχισε να λειτουργεί το νέο κτίριο του Πανεπιστημίου, η διδασκαλία μεταφέρθηκε εκεί, στην αίθουσα της Φιλοσοφικής."

"Εrnst Ziller, Αναμνήσεις, Περικοπαί-Σημειώματα υπό κ. Ι. Τσίλλερ-Δήμα", Μ. Καρδαμίτση-Αδάμη και Α. Παπανικολάου-Κρίστενσεν, εκδ. Libro, σ. 140.