Προσπαθώ να σκεφτώ ένα καλό λόγο για τον οποίο θα εγκατέλειπε ένας Ιάπωνας την πατρίδα του. Και δεν μπορώ να βρώ κανένα.
Φυσικά μιλάμε από τη θέση του ασφαλούς και του τουρίστα. Τούτος εδώ ο Φουτζίτα ήταν μια ειδική περίπτωση. Απ' αυτές που δεν σηκώνει , ακόμη και σήμερα, το κλίμα της ιδιαίτερης του πατρίδας. Είναι γεγονός ότι η στιγμή κατά την οποία πάτησε το πόδι του στη γηραιά ήπειρο σηματοδότησε την αρχή ενός ξέφρενου πάρτυ που δεν τελείωσε παρά μόνο κάποιες δεκαετίες αργότερα.
Το 1910 αποφοίτησε από την σχολή καλών τεχνών του πανεπιστημίου του Τόκυο. Τέσσερα χρόνια μετά εγκατέλειπε την Ιαπωνία για το Παρίσι (είχε προηγηθεί ένα ταξίδι στο Λονδίνο). Είχε καταφέρει να πείσει τον στρατιωτικό πατέρα του ότι η δυτικού τύπου παιδεία που έλαβε στο Τόκυο δεν ήταν αρκετή για την πνευματική του εξέλιξη. Αναρωτιέμαι πόσο φιλόδοξος ήταν αυτός ο μαυριδερός τύπος έτσι ώστε να αποφασίσει να υλοποιήσει αυτή την τρελή σκέψη: να εγκαταλείψει την πατρίδα του και κάνοντας ένα τεράστιο και επικίνδυνο ταξίδι (με τις πρωτόγονες συγκοινωνίες της εποχής) να εγκατασταθεί σε ένα τόπο ολωσδιόλου ξένο. Επομένως, δεν πρέπει να προξενεί καμμιά εντύπωση το γεγονός ότι εισχώρησε πανεύκολα στο κύκλωμα των μποέμ του Μονπαρνάς και του Salon d'Automne (εδώ για φώτος από τα στέκια τους). Οι καλλιτεχνικές του ανησυχίες υπήρξαν κατ' εξακολούθηση οι μόνοι ασφαλείς δέκτες. Αυτές τον οδήγησαν στην παρέα του Χουάν Γκρις, του Πικασσο και του Ανρί Ματίς καθώς και σε γνωριμίες με τους Αμεντέο Μοντιλιάνι, Σουτίν και Φερνάντ Λεζέ.
Το στούντιο του βρισκόταν στην rue Delambre, στον αριθμό 5 και υπήρξε αντικείμενο θαυμασμού και φθόνου, διότι διέθετε μπανιέρα με ζεστό νερό στην οποία περνούσαν τον καιρό τους οι διάφορες αγάπες του. Επίσημα και κρυφά. Μια από αυτές φαίνεται ότι ήταν και η Κίκι ντε Μονπαρνάς, φιλενάδα του Μαν Ρέι. Όταν αποκτήσω αυτό το βιβλίο ίσως μάθουμε περισσότερα για τη σχέση της με τον Φουτζίτα.
Το σίγουρο είναι πως το στούντιο αυτό το κέρδισε με σκληρή δουλειά αφού -όπως πληροφορούμαι από έγκυρες πηγές- φρόντιζε να παραμένει νηφάλιος, μακριά από αλκοόλ και άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες.
Παραμένει βέβαια το γεγονός ότι υπήρξε καθ'όλη τη διάρκεια της ζωής του ένας εκκεντρικός και προκλητικός επαίτης της προσοχής του περιβάλλοντός του. Κι αυτό είναι μια αλήθεια, όσο κι αν ακούγεται κάπως. Περιφερόταν στους καλλιτεχνικούς κύκλους με ενδυμασίες-δικές του κατασκευές, σκουλαρίκια και άλλα ψοφάω-να-με-κοιτάνε-και-να-γίνομαι αντικείμενο-σχολιασμού-έστω -και- λοιδορίας αξεσουάρ.
Περί τα τέλη της δεκαετίας του 20' και αφού είχε προλάβει να βγάλει καλά λεφτά, αναγκάστηκε να εγκαταλήψει εσπευσμένα το Παρίσι. Η γαλλική φορολογική αρχή τον καταδίωκε διότι ήταν ασυνεπής στις πληρωμές. Κατέφυγε στην Αμερική. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Από τότε και μέχρι το τέλος της ζωής του κινούνταν στο τρίγωνο Ιαπωνία - Παρίσι - ΗΠΑ. Στο μυαλό του δεν υπήρξαν ποτέ οι έννοιες Ανατολή ή Δύση διότι ο κόσμος ήταν ένα καθολικό καρναβάλι χωρίς αρχή και τέλος, όπου όλοι έπρεπε να περνάνε καλά. Αυτή την αρχή υπηρετούσε και ο ίδιος. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι η ευελιξία με την οποία αυτός ο άνθρωπος made his way through life. Διότι μεγάλο καλλιτέχνη δεν τον λες. Ειδική περίπτωση μπορεί. Αν και πολλοί τον κατηγόρησαν ότι πλησίαζε τον τύπο του λαμόγιου.
*Πάντα έβρισκα ελκυστική την εικόνα αυτού του δανδή με τις γάτες.
Φυσικά μιλάμε από τη θέση του ασφαλούς και του τουρίστα. Τούτος εδώ ο Φουτζίτα ήταν μια ειδική περίπτωση. Απ' αυτές που δεν σηκώνει , ακόμη και σήμερα, το κλίμα της ιδιαίτερης του πατρίδας. Είναι γεγονός ότι η στιγμή κατά την οποία πάτησε το πόδι του στη γηραιά ήπειρο σηματοδότησε την αρχή ενός ξέφρενου πάρτυ που δεν τελείωσε παρά μόνο κάποιες δεκαετίες αργότερα.
Το 1910 αποφοίτησε από την σχολή καλών τεχνών του πανεπιστημίου του Τόκυο. Τέσσερα χρόνια μετά εγκατέλειπε την Ιαπωνία για το Παρίσι (είχε προηγηθεί ένα ταξίδι στο Λονδίνο). Είχε καταφέρει να πείσει τον στρατιωτικό πατέρα του ότι η δυτικού τύπου παιδεία που έλαβε στο Τόκυο δεν ήταν αρκετή για την πνευματική του εξέλιξη. Αναρωτιέμαι πόσο φιλόδοξος ήταν αυτός ο μαυριδερός τύπος έτσι ώστε να αποφασίσει να υλοποιήσει αυτή την τρελή σκέψη: να εγκαταλείψει την πατρίδα του και κάνοντας ένα τεράστιο και επικίνδυνο ταξίδι (με τις πρωτόγονες συγκοινωνίες της εποχής) να εγκατασταθεί σε ένα τόπο ολωσδιόλου ξένο. Επομένως, δεν πρέπει να προξενεί καμμιά εντύπωση το γεγονός ότι εισχώρησε πανεύκολα στο κύκλωμα των μποέμ του Μονπαρνάς και του Salon d'Automne (εδώ για φώτος από τα στέκια τους). Οι καλλιτεχνικές του ανησυχίες υπήρξαν κατ' εξακολούθηση οι μόνοι ασφαλείς δέκτες. Αυτές τον οδήγησαν στην παρέα του Χουάν Γκρις, του Πικασσο και του Ανρί Ματίς καθώς και σε γνωριμίες με τους Αμεντέο Μοντιλιάνι, Σουτίν και Φερνάντ Λεζέ.
Το στούντιο του βρισκόταν στην rue Delambre, στον αριθμό 5 και υπήρξε αντικείμενο θαυμασμού και φθόνου, διότι διέθετε μπανιέρα με ζεστό νερό στην οποία περνούσαν τον καιρό τους οι διάφορες αγάπες του. Επίσημα και κρυφά. Μια από αυτές φαίνεται ότι ήταν και η Κίκι ντε Μονπαρνάς, φιλενάδα του Μαν Ρέι. Όταν αποκτήσω αυτό το βιβλίο ίσως μάθουμε περισσότερα για τη σχέση της με τον Φουτζίτα.
Το σίγουρο είναι πως το στούντιο αυτό το κέρδισε με σκληρή δουλειά αφού -όπως πληροφορούμαι από έγκυρες πηγές- φρόντιζε να παραμένει νηφάλιος, μακριά από αλκοόλ και άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες.
Παραμένει βέβαια το γεγονός ότι υπήρξε καθ'όλη τη διάρκεια της ζωής του ένας εκκεντρικός και προκλητικός επαίτης της προσοχής του περιβάλλοντός του. Κι αυτό είναι μια αλήθεια, όσο κι αν ακούγεται κάπως. Περιφερόταν στους καλλιτεχνικούς κύκλους με ενδυμασίες-δικές του κατασκευές, σκουλαρίκια και άλλα ψοφάω-να-με-κοιτάνε-και-να-γίνομαι αντικείμενο-σχολιασμού-έστω -και- λοιδορίας αξεσουάρ.
Περί τα τέλη της δεκαετίας του 20' και αφού είχε προλάβει να βγάλει καλά λεφτά, αναγκάστηκε να εγκαταλήψει εσπευσμένα το Παρίσι. Η γαλλική φορολογική αρχή τον καταδίωκε διότι ήταν ασυνεπής στις πληρωμές. Κατέφυγε στην Αμερική. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Από τότε και μέχρι το τέλος της ζωής του κινούνταν στο τρίγωνο Ιαπωνία - Παρίσι - ΗΠΑ. Στο μυαλό του δεν υπήρξαν ποτέ οι έννοιες Ανατολή ή Δύση διότι ο κόσμος ήταν ένα καθολικό καρναβάλι χωρίς αρχή και τέλος, όπου όλοι έπρεπε να περνάνε καλά. Αυτή την αρχή υπηρετούσε και ο ίδιος. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι η ευελιξία με την οποία αυτός ο άνθρωπος made his way through life. Διότι μεγάλο καλλιτέχνη δεν τον λες. Ειδική περίπτωση μπορεί. Αν και πολλοί τον κατηγόρησαν ότι πλησίαζε τον τύπο του λαμόγιου.
*Πάντα έβρισκα ελκυστική την εικόνα αυτού του δανδή με τις γάτες.
