Νιώθω ανεξήγητη αποστροφή για την δουλειά του Fatih Akin. Την κατάσταση αυτή επιτείνει το γεγονός ότι έχουνε πέσει όλοι πάνω του με επαίνους, βραβεία και υποψηφιότητες - έργο υπερεκτιμημένο και θα φανεί στην πορεία. Πιστεύω πως το συμπέρασμα μου αυτό προέκυψε από horror vacui, αυτό τον φόβο του κενού που εντοπίζεται στα έργα του. Αυτό το "εύπεπτο" και "πολύ" το οποίο εκσφενδονίζει στον θεατή ακριβώς τη στιγμή που το χρειάζεται. Μάλλον δεν θέλω να επεκταθώ καθώς πρόκειται για ένα εύθικτο θέμα με πολλές και δυσάρεστες προεκτάσεις. Το Kurz und schmerzlos (1998) ήταν μια σοβαρή προσπάθεια από έναν σκηνοθέτη σαφώς προικισμένο - κανείς δεν αντιλέγει - ας μην ξεχνάμε και το κοινωνικοπολιτικό του background. Η πιο αξιοπρόσεκτη δουλειά του παραμένει όμως το Crossing the Bridge: The Sound of Istanbul (2005), η οποία δεν είναι ενδεικτική διότι πρόκειται για documentary. Είναι μια αλήθεια πνιγμένη σε βαριά ματζέντα και κυπαρισσί, crowded αλλά όχι βεβιασμένη. Ακόμα και τότε όμως δεν είμαι σίγουρος αν ο Akin έχει καταφέρει να ενσωματωθεί σε αυτό που παρουσιάζει ή αν το αγγίζει σαν ψυχρός παρατηρητής, ένας μετανάστης δεύτερης γενιάς.
Στον αντίποδα βρίσκεται ο Nuri Bilge Ceylan. Αυτός ο λάτρης του χιονιού, με συνεχείς αναφορές στο έργο του Andrei Tarkovsky και κατά ένα τρόπο του Kim Ki-duk, που αποτυπώνει παθιασμένα τα τοπία της πατρίδας του: Ανθρώπους, τη φύση και την κοσμοθεωρία τους/του. Μέσα στην επαρχιώτικη αβεβαιότητα της ενηλικίωσης τοποθετεί το Kasaba (1997), μέσα στην αταραξία του αδιεξόδου κτίζει τους χαρακτήρες του Uzak (2002). Υπάρχει μια ασαφής κι ακαθόριστη απόσταση αξιοπρέπειας από τον σκηνοθέτη και τους χαρακτήρες των έργων του. Συχνά δίνεται η εντύπωση ότι οι ρόλοι έχουν αντιστραφεί και ότι οι οι χαρακτήρες έχουν πια τον έλεγχο της πλοκής. Ο σκηνοθέτης απλά κινηματογραφεί συνεπαρμένος από τα τοπία τον προσώπων τους και από τη σιωπή του χιονιού που καλύπτει σταδιακά τη γη και τις μικρές ζωές τους. Ακόμα και στην απόδοση των τοπίων της μητρόπολης ο Nuri Bilge Ceylan εμφανίζεται σκεπτικιστής: Η παγωμένη σιωπή που σκεπάζει την Ιστανμπούλ, τους μιναρέδες της Αγίας Σοφίας και των βυζαντινών καταλοίπων, αποδεικνύει πως κάτω από ένα σημείο αναφοράς όλα είναι κάπως τα ίδια. Απλά. Έστω κι αν κάποτε βολεύεται να τα αντιμετωπίζει κανείς ώς περίπλοκα [Iklimler (2006), Üç maymun (2008)].
Kurz und schmerzlos (1998) http://www.imdb.com/title/tt0162426
Crossing the Bridge: The Sound of Istanbul (2005) http://www.imdb.com/title/tt0459242
Kasaba (1997) http://www.imdb.com/title/tt0143334
Uzak (2002) http://www.imdb.com/title/tt0346094
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου