30.6.09

Μια αιωνιότητα και μια Ζωζώ



Το μεσημέρι είχα την απρόσμενη επιφοίτηση της Ζωζώς Νταλμάς. Ενώ κατηφόριζα αμέριμνος το urban καμίνι έπεσα πάνω σ’ένα στραπατσαρισμένο πακέτο Σαντέ.

Αβίαστα θυμήθηκα τον εαυτό μου άφιλτρο μόρτη (και καλά) να τραγουδάει τον «Απόκληρο» του Βαγγέλη Γερμανού, ανοιξιάτικο Σαββατόβραδο σε σεσημασμένο μπαλκόνι, φίλοι χαλαροί – είχαμε πιάσει ταρκοφσκικά επίπεδα νωχέλειας- και διαρκώς να πεινάω.

Η Ζωζώ. Ήταν το ξανθό φιλήδονο στα Σαντέ.

Γεωργία-Ζωή Σταυρίδου. Σουμπρέτα, πρωταγωνίστρια της ελληνικής και τουρκικής οπερέτας και της επιθεώρησης με το άστρο καρφωμένο ήδη στην κούνια της. Ο παππούς Τσερκέζος και η γιαγιά Ρουμάνα. Γεννήθηκε στην Πόλη το 1905 αλλά έζησε, από τα παιδικά της χρόνια, στην Θεσσαλονίκη όπου σπούδασε τραγούδι και χορό στο Ωδείο Γραικού κι έπειτα στο Μιλάνο. Πρωτοεμφανίστηκε ως χορεύτρια πρώτα στην Θεσσαλονίκη και λίγο αργότερα στην Αθήνα με τον Θίασο Έλσας Ένκελ. «Έδωσε πολλές συναυλίες και ρεσιτάλ χορού και τραγουδιού με διεθνές πρόγραμμα. Έκανε επίσης άπειρες περιοδείες, ψυχαγωγώντας τους απόδημους `Ελληνες της Οικουμένης, μα και το αλλόγλωσσο κοινό.» Την θαύμαζαν ιδιαίτερα οι Τούρκοι με τους οποίους ήρθε σε στενότερη επαφή κυρίως μέσω του ειδυλίου της με τον Κεμάλ Ατατούρκ. Δεν ξέρω πως τα κατάφερε πάντως η διαμονή της στο Ντολμά Μπαχτσέ είναι διαπιστωμένη.

Υπήρξε συνθιασάρχης σε διάφορα θεατρικά σχήματα της εποχής καθώς και πρωταγωνίστρια στο θέατρο «Ζωζώς» στην πλατεία Κυψέλης. Φαίνεται ότι αυτό βρισκόταν στην Κυψέλης 90 και λειτουργούσε σαν σινεμά από το 1934 – 1988 υπό την ονομασία ΑΤΤΙΚΟΝ. Δεν κατάφερα να εντοπίσω κάτι άλλο σχετικό εκτός από σκόρπιες νύξεις. Και μετά αυτό εδώ το τέλος ,το αισχρό.

Εμφανίστηκε σε τουρκικές ταινίες της Ipek Film και σε κάποιες ελληνικές και γαλλικές.

Τη δεκαετία του 60 (;) παραχώρησε μια συνέντευξη στον δημοσιογράφο Δημήτρη Λιμπερόπουλο, μέρη της οποία μπορείτε να ακούσετε εδώ. Ο ίδιος αφηγείται πως τον κάλεσε τηλεφωνικώς στο σπίτι της -στην Κυψέλη;- για να του «αποκαλύψει μερικά "μυστικά" από τη ζωή της». Του ζήτησε να μην τα αποκαλύψει ενόσω αυτή βρισκόταν εν ζωή: «Πήγα στο σπίτι της (νομίζω κάπου στη Κυψέλη) με το μαγνητόφωνο και βρήκα μια ηλικιωμένη κομψή κυρία , που ζούσε με την παλαιομοδίτικη γκαρνταρόμπα της, το άρωμα Σανέλ 5 και τις αναμνήσεις του παρελθόντος». Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε επακριβώς με τι καθήκοντα ήταν επιφορτισμένη αλλά στη συνέντευξη είχε εκμυστηρευτεί στον Λιμπερόπουλο ότι κάθε φορά που επέστρεφε από την Τουρκία είχε κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τον Ελευθέριο Βενιζέλο. ΜΑΤΑ ΧΑΡΙ.

Ταινία που θα εστιάζει στη σχέση της με τον Κεμάλ Ατατούρκ σε σκηνοθεσία Παύλου Τάσιου έχει εγκριθεί από το πρόγραμμα Ορίζοντες του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου. Τα γυρίσματα δεν έχουν ακόμα ξεκινήσει. Επιτρέψτε μου να έχω ισχυρές αμφιβολίες για το όλο εγχείρημα.

Όσο για την επιμέλεια των απομνημονευμάτων της, την έχουν αναλάβει άνθρωποι από το στενό της περιβάλλον, όπως ο ηθοποιός-συγγραφέας Βασίλης Κολοβός (στενός φίλος της από το 1976) και ο χορογράφος Δημήτρης Ιβάνωφ, ο οποίος τη γνώριζε από παιδί, της οφείλει την καριέρα του και είναι ο μοναδικός κληρονόμος του αρχείου της (με ιδιόγραφη διαθήκη και δικαστική απόφαση). Συμμετέχει ακόμη η θεατρολόγος Λίλα Σταμπούλογλου, ενώ η δικηγόρος Σωτηρία Γκιζάνη καλύπτει τη νομική πλευρά του βιβλίου.

Η Ζωζώκα, η ατίθαση, με το μπικίνι και το απειθάρχητο στόμα τελείωσε όπως κάθε ματαιότητα σε οίκο ευγηρίας της Αθήνας τον Αύγουστο του 1988.

Μόνη και λησμονημένη από τους πρίγκιπες, που τελικά ποτέ δεν υπολόγιζε.

Foto 2
Foto 3

Η έκσταση της Θηρεσίας Μουρακάμι




To Babettes gæstebud (1987) είναι απλά ΣΟΥΠΕΡΜΠ.
Στο τέλος βούρκωσα, τόσο μεσαιωνικά πρωτότυπο το βρήκα.

Ένα πάθος. Θρησκευτικό, ανθρωπιστικό, ερωτικό, γαστρονομικό. Εκστατικό.

Δεν είναι μόνο οι επιρροές από το έργο του Μπέργκμαν και η κληρονομιά του Λουθήρου. Είναι η μεγάλη κυρία Bodil Kjer, ο Φρόυντ, η ταπεινή εμφάνιση της Bibi Andersson, η γαλλική σχολή της μπουρζουαζίας, η Misericordia, η μισαλλοδοξία και η απάντηση της σάρκας στον "αυτισμό" του μυαλού.

Είναι η θέρμη που εισχωρεί σταδιακά στις ανθρώπινες σχέσεις των μονοκόμματων κατοίκων της άγριας Γιουτλάνδης και φτάνει να εξομαλύνει σε σημαντικό βαθμό τις διαφωνίες.

Δείτε το χορτάτοι.